სულნი გაიქცნეს, მოდრიკა თავი გიშრისა ტალამან.

მისნი ვერ გაძლნეს პატიჟნი ვერ კაენ, ვერცა სალამან.

ავთანდილ უჭვრეტს ტარიელს, უსულოდ ქვე-მდებარესა,

შეფრინდა, შველად მიჰმართა მას, ტკბილად მოუბარესა,

ვერა ვერ არგო დამწვარსა, სრულად ცეცხლ-ნადებარესა;

მისთა ნიშანთა სიცოცხლე მართ მისი მიიბარესა.

ავთანდილ დაჯდა ტირილად, ტირს ხმითა შვენიერითა,

ყორანსა გაჰგლეჯს ხშირ-ხშირად, აფრთხობს ბროლისა ჭერითა;

გახეთქა ლალი, გათლილი ანდამატისა კვერითა,

მუნით წყარონი გამოჩნდეს, ძოწსა ვამსგავსე ფერითა.

პირსა იხოკს, ღაწვთა სისხლი ჩასდიოდა მისსა მჭვრეტსა:

“რაცა ვქმენო, არ უქმნია არცა შმაგსა, არცა რეტსა;

წყალი სწრაფით რად დავასხი ცეცხლსა, ძნელად დასაშრეტსა!

ჩქარად ეცეს, ვერ გაუძლებს გული ლხინსა მეტის-მეტსა.

“მე მოვკალ ჩემი მოყვარე; რა მმართებს გაწბილებულსა?

თავსა ვაბრალობ საქმესა, არ დასმით გაგონებულსა!

ცრუ კაცი კარგად ვერა იქმს საქმესა გაძნელებულსა,

თქმულა: «სიწყნარე გმობილი სჯობს სიჩქარესა ქებულსა!»”

უცნობო-ქმნილი ტარიელ ძეს მსგავსად ნატუსალისად.

ავთანდილ ადგა, გამოვლნა შამბნი საძებრად წყალისად,

მან პოვა სისხლი ლომისა, მოაქვს სავსებლად ალისად,

მკერდსა დაასხა, გა-ვე-ხდა ლაჟვარდი ფერად ლალისად.

ავთანდილ მკერდსა დაასხა მას ლომსა სისხლი ლომისა;

ტარიელ შეკრთა, შეიძრა რაზმი ინდოთა ტომისა,

თვალნი აახვნა, მიეცა ძალი ზე წამოჯდომისა.

ლურჯად ჩანს შუქი მთვარისა, მზისაგან შუქ-ნაკრთომისა.

ზამთარი ვარდთა გაახმობს, ფურცელნი ჩამოსცვივიან,

ზაფხულის მზისა სიახლე დასწვავს, გვალვასა ჩივიან,

მაგრა მას ზედა ბულბულნი ტურფასა ხმასა ყივიან, -

სიცხე სწვავს, ყინვა დააზრობს, წყლულნი ორჯელვე სტკივიან.

აგრევე გული კაცისა მოსაგვარებლად ძნელია,

ჭირსა და ლხინსა ორსავე ზედა მართ ვითა ხელია,

მიწყივ წყლულდების, საწუთრო მისი აროდეს მრთელია.

იგი მიენდოს სოფელსა, ვინცა თავისა მტერია!

ტარიელ ნახა ნაწერი კვლაცა მკლველისა მისისა,

იკითხავს, თუცა აშეთებს კითხვა წიგნისა მისისა;

დაუყვის ცრემლმან სინათლე, ბნელად ჩანს შუქი დღისისა.

ავთანდილ ადგა, დაუწყო თხრობა სიტყვისა მქისისა.

იტყვის, თუ: “ნაქმრად არ ვარგა კაცისა გასწავლილისად,

აწ რადღა გვმართებს ტირილი? ხამს დავსხდეთ ქმნად ღიმილისად;

ადეგ, წავიდეთ საძებრად მის მზისა წარხდომილისად!

ადრე მიგიყვან, მიყვანა არს შენგან მონდომილი სად.

“ვითა გვმართებს გახარება, პირველ აგრე გავიხარნეთ,

მერმე შევსხდეთ, გავემართნეთ, ქაჯეთისკენ თავნი ვარნეთ,

ხრმალნი ჩვენნი ვიწინამძღვრნეთ, მათნი ზურგით დავიყარნეთ,

უჭირველნი შემოვიქცეთ, იგი მძორთა დავადარნეთ”.

მერმე ტარიელ ამბავსა ჰკითხავს, აღარა ბნდებოდა.

შეჰხედნის, თვალნი ამართნის, შავ-თეთრი ელვა ჰკრთებოდა,

მართ ვითა ლალსა მზისაგან მას ფერი ეზარდებოდა;

ვინ ღირს ა, თუცა წყალობით ცა მიწყივ მობრუნდებოდა!

ავთანდილს მადლი უბრძანა, ქმნა უყო საუბარისა:

“მე შენი ქება ვითა ვთქვა, ბრძენთაგან საქებარისა!

ვითა ზე-მთისა წყარომან, მოჰრწყე ყვავილი ბარისა,

დამწყვიდე დენა ცრემლისა, ნარგისთა ნაგუბარისა.

“მე ვერა გიყო, ნაცვალი, ღმერთი გარდგიხდის ციერი,

ზეგარდმო მისით შემოგზღოს მუქაფა ჩემ-მაგიერი!”

შესხდეს და შინა წავიდეს, მათ ლხინი ჰქონდა ძლიერი;

აწ გა-ვე-აძღო სოფელმან ასმათ, ადრითგან მშიერი.

ქვაბისა კარსა ასმათი მარტო ზის, არ-ბარგოსანი.

შეჰხედნა, იცნა ტარიელ, თანა ყმა ჭარმაგოსანი, -

ორნივე ტურფად იმღერდეს, ვით იადონი მგოსანი, -

მაშინვე იცნა, ავარდა მოშლილი პერანგოსანი.

აქამდის მიწყივ ენახა ქვაბს მისლვა მოტირალისა,

აწ გაუკვირდა დანახვა სიცილით მომღერალისა.

ზარ-აღებული ავარდა, ცნობა უც ვითა მთრვალისა,

არ იცის სმენა ამბისა ჯერთ მისგან სასურვალისა.

მათ რა ნახეს, შემოჰყივლეს სიცილით და კბილთა ჩენით:

“ჰე ასმათო, მოგვივიდა მოწყალება ღმრთისა ზენით:

ვპოვეთ მთვარე დაკარგული, რაცა გვწადდა, იგი ვქმენით,

აწ გავხედით ბედისაგან ცეცხლთა შრეტით, ჭირთა ლხენით!”

ავთანდილ ცხენსა გარდახდა ასმათის მოსახვეველად;

მან მიჰყო ხელი ალვასა, შტო მოჰყვა მოსარხეველად,

ყელსა და პირსა აკოცებს, არის ცრემლისა მფრქვეველად:

“რა ჰქმენო, რა სცან, მიამბე, ვტირ შენი მოაჯე ველად”.

ავთანდილ ასმათს უსტარი მისცა მისისა ზრდილისა,

ალვისა შტო-დამჭნარისა, მთვარისა ფერ-მიხდილისა;

უთხრა, თუ: “ნახე ნაწერი მის პატიჟ-გარდახდილისა;

მზე მოგვეახლა, მოგვეცა ჩვენ მოშორვება ჩრდილისა”.

ასმათ რა ნახა უსტარი, ცნა მისი დანაწერობა,

გაკვირდა, ზარმან აიღო, ათრთოლებს, ვითა ხელობა,

ტერფით თხემამდის გაუხდა მას მეტი საკვირველობა;

იტყვის: “რა ვნახე, რა მესმის? არსმცა ამისი მრთელობა!”

ავთანდილ უთხრა: “ნუ გეშის, ეგე ამბავი მრთელია;

ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა ყოველი ჭირი ძნელია,

მზე მოგვეახლა, უკუნი ჩვენთვის აღარა ბნელია,

ბოროტსა სძლია კეთილმან, - არსება მისი გრძელია!”

ინდოთ მეფე მხიარული ასმათს რასმე უბრძანებდა;

ერთმანერთსა ეხვეოდეს, სიხარული ატირებდა;

ვარდსა ზედა ყორნის ბოლო ნამსა თხელსა აპკურებდა.

კაცსა ღმერთი არ გასწირავს, თუცა კაცი შეიგებდა.

ღმერთსა მისცეს დიდი მადლი, თქვეს: “გვიყოო, რაცა სჯობდა;

აწყა ვცანით, უარესსა პირი თქვენი არ გაბრჭობდა”.

ინდოთ მეფე მხიარული ხელ-განპყრობით ამას ხმობდა.

ქვაბს შევიდეს მხიარულნი, ასმათ რასმე მასპინძლობდა.

ტარიელ ეტყვის ავთანდილს: “ისმინე სიტყვა ასები,

გიამბობ რასმე ამბავსა, მოამბედ ნუ გენასები:

მე ოდეს ქვაბნი წავუხვენ, დავხოცე დევთა დასები,

მას აქათ მათი აქა ძეს საჭურჭლე ძვირ-ნაფასები.

“მე აგრე არა მინახავს, მართ ვითა არა მნდომია;

მოდი და გავხსნათ, შევიგნეთ, საჭურჭლე თუ რა ზომია”.

ეამა, ადგნეს ორნივე, არცა ქვე ასმათ მჯდომია,

დალეწეს კარი ორმოცი, მათგან არ ზედა ომია.

პოვეს საჭურჭლე უსახო, კვლა უნახავი თვალისა,

მუნ იდვა რიყე თვალისა, ხელ-წმიდად განათალისა,

ჩნდის მარგალიტი ოდენი ბურთისა საბურთალისა;

ვინმცა ქმნა რიცხვი ოქროსა, ვერვისგან დანათვალისა?!

იგი სახლი ორმოცივე შიგან იყო გატენილი.

პოვეს ერთი ზარადხანა, აბჯრისათვის სახლად ქმნილი;

მუნ აბჯარი ყოვლი-ფერი ასრე იდვა, ვითა მწნილი,

შიგან ერთი კიდობანი დაბეჭდილი, არ-გახსნილი.

ზედა ეწერა: “აქა ძეს აბჯარი საკვირველიო,

ჯაჭვ-მუზარადი, ალმასი, ხრმალი ბასრისა, მჭრელიო;

თუ ქაჯნი დევთა შეებნენ, დღე იყოს იგი ძნელიო!

უმისჟამისოდ ვინც გახსნას, არის მეფეთა მკლველიო”.

კიდობანი გახსნეს, პოვეს მუნ აბჯარი სამი ტანი,

რასაცა ვით შეიმოსენ მეომარნი სამნი ყმანი:

ჯაჭვი, ხრმალი, მუზარადი, საბარკული მათი გვანი, -

ზურმუხტისა ბუდებითა იყვნეს ვითა ლუსკუმანი.

თვითომან თვითო ჩაიცვეს, თავის თავს გამოსცდიდიან,

ჯაჭვ-მუზარადსა, აბჯარსა მართ ვერა ვერ მოჰკიდიან;

ხრმალი რკინასა მოჰკრიან, ვით ბამბის მკედსა სჭრიდიან,

მათ უღირს ყოვლად ქვეყანად, შევატყევ, არ გაჰყიდიან.

თქვეს: “ესე ნიშნად გვეყოფის, ვართო კარგითა ბედითა;

ღმერთმან მოგვხედნა თვალითა, ზეგარდმოთ მონახედითა”.

აიღეს იგი აბჯარი თავის-თავისა ქედითა,

თვითო მათ, ერთი ფრიდონის საძღვნობლად შეკრეს ღვედითა.

ოქროც რამე წაიტანეს, მარგალიტი ღარიბები;