გამოვიდეს, გამობეჭდეს ორმოცივე საჭურჭლები.

ავთანდილ თქვა: “ამას იქით დავამაგრო ხრმალთა ნები,

ამას ღამე არსად წავალ, რა გათენდეს, არ დავდგები”.

აქა, მხატვარო, დახატენ ძმათ უმტკიცესნი ძმობილნი,

იგი მიჯნურნი მნათობთა, სხვისა ვერვისგან სწრობილნი,

ორნივე გმირნი მოყმენი, მამაცობისა ცნობილნი;

რა ქაჯეთს მივლენ, გასინჯოთ ომი ლახვართა სობილნი.

ტარიელისა და ავთანდილისაგან წასლვა ფრიდონისასა

რა გათენდა, გაემართნეს, წაიტანეს ასმათ თანა,

ნურადინის ქვეყანამდი შეისვიან მათ უკანა;

მუნ ვაჭარმან ოქროს ფასად ცხენი მისცა, არ უძღვანა;

ავთანდილ კმა ყოლაოზად, სხვამცა ვინღა წაიტანა!

იარეს და ზედან შეჰხდეს ნურადინის მეჯოგეთა;

ჯოგი ნახეს, მოეწონა, ფრიდონისთვის ეაგეთა.

მუნ ავთანდილს ინდო ეტყვის: “გაქმნევ კარგთა სიშმაგეთა,

მოდი, ფრიდონს ველაღობნეთ, ჯოგსა მისსა მოვადგეთა!

“ჯოგი წავუღოთ, მოსრულნი ვესმით ჯოგისა წაღებად,

გამოემართვის საომრად, ველთა სისხლითა დაღებად,

ანაზდად გვიცნობს, გაკრთების, გულსა შეჰლამის დაღებად, -

ამოა კარგი ლაღობა, ლაღსა შე-ვე-იქმს ლაღებად”.

დაუწყეს პყრობა ტაიჭთა ფრიდონის უკეთესებსა.

მუნ მეჯოგეთა ფანოსი შეექმნა, ეკრა კვესებსა;

უყივლეს: “ვინ ხართ, მოყმენო, ვინ იქმთ საქმესა ზესებსა?

ჯოგი მისია, ვინ მტერსა ჰკრავს ხრმალსა, არ აკვნესებსა”.

მათ მშვილდები დაიწვადეს, მეჯოგეთა გაეკიდნეს.

მეჯოგენი მიიზახდეს, ხმანი მათნი გაადიდნეს:

“გვიშველეთო, გვიშველეთო, მეკობრეთა ამოგვწყვიდნეს!”

ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, ფრიდონს ჰკადრეს, არ დაჰრიდნეს.

შეეკაზმა ფრიდონ, შეჯდა, შეკაზმული გამოვიდა.

ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, რაზმი ველთა დაჰფარვიდა.

იგი მზენი მოეგებნეს, ვის ზამთარი ვერ დაჰზრვიდა;

დაეხურა ზარადები, პირსა მათსა უფარვიდა.

რა ტარიელ ფრიდონ იცნა, თქვა: “ვნახეო, ვინცა მინა”.

მუზარადი მოიხადა, გაიღიმა, გაიცინა;

ფრიდონს უთხრა: “რასა ჰლამი, ჩვენი მოსლვა რას გეწყინა?

პურად ავი მასპინძელი მოგვეგებვი ომად წინა!”

ფრიდონ ფიცხლად გარდაიჭრა, დავარდა და თაყვანის-სცა.

იგინიცა გარდაუხდეს, მოეხვივნეს, აკოცისცა.

ფრიდონ ღმერთსა ხელ-აღპყრობით უსაზომო მადლი მისცა;

დიდებულნი აკოცებდეს, იცნობდიან იგი ვისცა.

ფრიდონ უთხრა: “რასა სდეგით? მოგელოდი უწინარე,

მე მზა ვარო, სამსახური თქვენი რამცა დავიზარე!”

ჰგვანდა, თუცა შეყრილ იყვნეს ორნი მზენი, ერთი მთვარე,

ერთმანერთი დააშვენეს, გაემართნეს, იქცეს გარე.

ფრიდონის სახლსა გარდახდეს ორნივე, ტურფად გებულსა.

ახლოს დაისვამს ავთანდილს, მისსა ძმად-შეფიცებულსა;

ტარიელ დაჯდა საჯდომსა, ოქსინო-გარდაგებულსა;

მათ უძღვნეს იგი აბჯარი ფრიდონს, ჭაბუკად ქებულსა.

უთხრეს: “ჯერ ჟამად არა გვაქვს სხვა შენთვის არმაღანია,

მაგრა ტურფანი მრავალნი ქვე სადმე გვისხენ სხვანია”.

მან დასდვა პირი მიწასა, არ დაიყოვნა ხანია:

“ჩემთვის ამისი ბოძება არს თქვენი შესაგვანია”.

გამოისვენეს მას ღამით ფრიდონის მასპინძლობითა;

აბანოს ბანნა, აავსნა შესამოსლისა ძღვნობითა,

დამოსნა ტურფა-ტურფითა, ერთმანერთისა მჯობითა,

თვალ-მარგალიტი ღარიბი უძღვნა ოქროსა გობითა.

უთხრა, თუ: “ესე სიტყვაა ავისა მასპინძელისა, -

ჰგავს, მოსწყენოდეს სტუმრობა თქვენ ბრძნისა ვითა ხელისა,

მაგრა აწ ყოვნა არ ვარგა, წასლვა სჯობს გზისა გრძელისა,

თუ ქაჯნი მოგვესწრებიან, საეჭვი არს სიძნელისა.

“დიდთა რას ვაქმნევთ ლაშქართა? კარგნი გვინდან და ცოტანი;

სამასი კაცი გვეყოფის, წავიდეთ მართ მეოტანი;

ჩვენ ქაჯეთს ქაჯთა საომრად დავაგნეთ ხრმალთა კოტანი,

მას ადრე ვჰპოვებთ, ვისიცა მოგვკლავს ალვისა, მო, ტანი.

“ქაჯეთს ერთხელ კვლაც ყოფილვარ, ჰნახავთ, თქვენცა გემაგრების;

ყოვლგნით კლდეა, გარეშემო მტერი ვერა მოადგების;

თუ იდუმალ არ შევუვალთ, ცხადად შებმა არ ეგების,

მით ლაშქარი არად გვინდა, რაზმი მალვით ვერ მოგვყვების”.

იგინიცა დაემოწმნეს ამა მისსა ნაუბარსა.

მუნ დააგდეს ქალი ასმათ, ფრიდონ მისცემს საჩუქარსა.

თვით სამასსა ცხენოსანსა წაიტანდეს, გმირთა დარსა.

ბოლოდ ღმერთი გაუმარჯვებს ყოვლსა, პირველ შენაზარსა.

ზღვა გაიარეს სამთავე ერთგან ძმად შეფიცებულთა;

ფრიდონ გზა იცის, იარეს, დღისით და ღამით რებულთა.

ფრიდონ თქვა: “ვახლავთ არეთა ჩვენ, ქაჯეთს მიახლებულთა,

აქათგან ღამით ვლა გვინდა, მით არას გამჟღავნებულთა”.

ამა ფრიდონის თათბირსა სამნივე ერთგან ჰზმიდიან:

რა გაუთენდის, დადგიან და ღამით ფიცხლად ვლიდიან;

მივიდეს, აჩნდა ქალაქი, მცველთა ვერ დასთვალვიდიან,

გარე კლდე იყო, გუშაგთა ხმა ჯარვით გაადიდიან.

გვირაბის კარსა ჭაბუკი ათი ათასი მცველია.

მათ ლომთა ნახეს ქალაქი, მთვარე დგას მუნ ნათელია;

თქვეს: “ვითათბიროთ, ვითა ვქმნათ, აწ გამორჩევა ძნელია;

ასი ათასსა აჯობებს, თუ გამორჩევით მქმნელია”.

თათბირი ნურადინ-ფრიდონისა

ფრიდონ თქვა: “ვიტყვი სიტყვასა, ვეჭვ, ჩემი არ დამცდარია:

ჩვენ ცოტანი ვართ, ქალაქი დიდთაგან საომარია;

პირის-პირ ომი არ ძალ-გვიც, არ ჟამი საკვეხარია,

ათას წელ ვერსით შევუვალთ, თუ ზედ დაგვიხშან კარია.

“ჩემსა სიმცროსა გამზრდელნი სამუშაითოდ მზრდიდიან,

მასწავლნეს მათი საქმენი, მახლტუნებდიან, მწვრთიდიან;

ასრე გავიდი საბელსა, რომ თვალნი ვერ მომკიდიან,

ვინცა მჭვრეტდიან ყმაწვილნი, იგიცა ინატრიდიან.

“აწ ვინცა ვიცით უკეთუ შეტყორცა საგდებელისა,

მან ერთსა ბურჯსა გარდვაგდოთ წვერი საბლისა გრძელისა,

მას ზედა გავლა ასრე მიჩნს, ვითა გარბენა ველისა,

თქვენ ჭირად გიყო შიგანთა პოვნა კაცისა მრთელისა.

“აბჯრითა გავლა არად მიჩნს ჭირად გატანა ფარისა;

შიგან ჩავხლტები კისკასად, ვეცემი მსგავსად ქარისა,

ლაშქართა დავჰხოც, გავახვამ, ჰნახოთ გაღება კარისა!

თქვენცა მუნ მოდით, სადაცა გესმას ზრიალი ზარისა”.

თათბირი ავთანდილისა

ავთანდილ უთხრა: “ჰე ფრიდონ, მოყვასნი ვერ გიჩივიან:

ლომთა მკლავთაგან იმედი გაქვს, არა წყლულნი გტკივიან;

სთათბირობ ძნელთა თათბირთა, მტერთა ივაგლახ-ივიან,

მაგრა თუ გესმის, გუშაგნი რა ახლო-ახლო ყივიან?!

“რა გახვიდოდე, გუშაგთა ესმას აბჯრისა ჩხერება,

გიგრძნობენ, თოკსა მოჰკვეთენ, ამისი ხამს დაჯერება;

წაგიხდეს ცუდად ყველაი, დაგრჩეს ცუდიღა ფერება,

ეგე თათბირი არ ვარგა, სხვაებრ ვქმნათ თავის ტერება.

“სჯობს, დადეგით დამალულნი თქვენ ადგილსა იდუმალსა,

ისი კაცნი არ იჭირვენ მგზავრსა, ქალაქს შემავალსა,

სავაჭროდა მოვეკაზმვი, საქმესა ვიქმ მე მუხთალსა,

ერთსა ჯორსა გარდავჰკიდებ მუზარადსა, ჯაჭვსა, ხრმალსა.

“სამთავე შესლვა არ ვარგა, თუ გვიგრძნან, არს სათუები;

მე მარტო შევალ ვაჭრულად და კარგად შევეტყუები,

მალვით ჩავიცვამ აბჯარსა, გავჩნდები, გავეცრუები,

ღმერთმან ქმნას, უხვად ვადინო შიგნით სისხლისა რუები!

“შიგანთა მცველთა მოვიცლი მე უნახავად ჭირისად,

თქვენ გარეთ კართა ეცენით ყოველნი მსგავსად გმირისად;

კლიტეთა დავლეწ, გავახვამ, დამიდგამს ვერ ქვიტკირი სად.

თუ რა სხვა სჯობდეს, თქვენ ბრძანეთ, ვარ მრჩევლად ამა პირისად”.

თათბირი ტარიელისა

ტარიელ უთხრა: “მე თქვენი ვცან გმირთა მეტი გმირობა,

თქვენსა ძალ-გულსა თქვენივე ჰგავს თათბირობა, პირობა;