Литмир - Электронная Библиотека
Содержание  
A
A

წავიდა და წამოუძღვა, მოიყვანა, მოჰყვა თანა,

მაგრა ირცხვის მეფისაგან, შუქი ბნელად მოევანა.

მეფე ადგა, მოეგება; ყმა გარდახდა, რა მივიდა;

ხელთა ჰქონდა ხელ-მანდილი, პირსა მითა იფარვიდა.

მზე ღრუბელსა მოჰფარვოდა, ქუშდებოდა, ვარდსა ზრვიდა,

მაგრა მისსა შვენებასა რამცა ვითა დაფარვიდა?!

მეფე კოცნასა ლამოდა, აღარა ცრემლნი სდენიან;

ავთანდილ ფერხთა ეხვევის, შუქნი ქვე დაუფენიან;

უბრძანა: “ადეგ, ნუ ირცხვი, შენ ზნენი გამოგჩენიან;

რათგან მერჩიო, ნუ მერცხვი, ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან!”

მოეხვია, გარდუკოცნა მან პირისა არე-მარე:

“დამივსეო ცეცხლი ცხელი, მაგრა წყალი არე მარე;

ვინ გიშერი დააჯოგა და წამწმისა არემა-რე,

გვალე, შეგყრი, ლომო, მზესა, თავი მისკე არე მარე”.

მეფე ყელსა ეხვეოდა მას ლომსა და ვითა გმირსა,

ახლოს უზის, ეუბნების, აკოცებს და უჭვრეტს პირსა;

იგი მზე და ხელმწიფობა ასრე მიჰხვდა, ვითა ღირსა.

მაშინ ლხინი ამო არის, რა გარდიხდის კაცი ჭირსა.

ყმა მეფესა მოახსენებს: “მიკვირს, სხვასა რად რას ჰბრძანებ!

რად არ გინდა ნახვა მზისა, ანუ რადღა აგვიანებ?

მიეგებვი მხიარული, სახლსა თქვენსა მოიყვანებ,

შემოიმოს შუქთა მისთა, ნათლად გარე მოივანებ”.

ტარიელსცა მოახსენა; შესხდეს, ქალსა მიეგებნეს,

მათ სამთავე გოლიათთა მზისა ფერად ღაწვნი ღებნეს,

მიჰხვდეს მათსა საწადელსა, იგი პოვეს, რაცა ძებნეს,

ხელი ჰხადეს ხრმალთა მათთა, არა ცუდად წელთა ებნეს.

მეფემან ქალს უსალამა, მან შორით გარდახდომილმან.

დაუყვნა თვალნი ელვამან, მისთა ღაწვთაგან კრთომილმან;

გამოეგება, აკოცა კუბოსა შიგან ჯდომილმან,

დაუწყო ქება მეფემან, თვით ვერას ვერ-მიხვდომილმან.

ეტყვის: “მზეო, ვითა გაქო, ნათელო და დარიანო!

შენთვის ხელნი გონებანი არა ცუდად არიანო,

მზიანო და მთვარიანო, ეტლად რაო და რიანო,

თქვენ საჭვრეტლად აღარ მინდით, არ ვარდნო და არ იანო”.

გაკვირდეს ყოვლნი მხედველნი მისთა ელვათა ფენასა;

ვით მზემან, დაყვნა მჭვრეტელთა თვალნი ნათლისა ჩენასა;

სითცა გამოჩნდის, იქმოდეს ჯარნი მუნითკენ რბენასა,

მისგან დამწვარნი მისცნიან გულნი ჭვრეტითა ლხენასა.

შესხდეს, წავიდეს ყველანი შინა თავისა მარებად,

ჰქონდეს შვიდნივე მნათობნი მის მზისა დასადარებად,

არ მიიხვდომის სიტურფე, არს მათგან მიუმხვდარებად,

ადრე მივიდეს მეფისა სახლად სამყოფად, არებად.

შევიდეს, ნახეს თინათინ, მჭვრეტთა მიმცემი ჭირისა;

სკიპტროსან-გვირგვინოსანსა ჰშვენოდა ცმა პორფირისა,

მოსრულთა პირსა შეადგა ელვა მისისა პირისა;

შევიდა მეფე ინდოთა, იგი მზე, მსგავსი გმირისა.

ტარიელ და ცოლმან მისმან ქალსა მდაბლად უსალამეს,

მოეგებნეს, აკოცეს და საუბარი დააამეს,

იგი სახლი განანათლეს, არ ნათელი შეაღამეს,

ბროლ-ბადახში გააღაწვეს და გიშერი აწამწამეს.

თინათინ ზედა აწვივა ტახტსა მეფეთა ზეთასა,

ტარიელ უთხრა: “შენ დაჯე, სწადიან ბრჭესა ბრჭეთასა,

დღეს ტახტი შენი შენ გმართებს მეტად ყოველთა დღეთასა,

მე ლომი ლომთა დაგისვა გვერდსა შენ, მზესა მზეთასა”.

ორთავე ხელი მოჰკიდეს და დასვეს ტახტსა თავისსა,

გვერდსა დაუსვეს ავთანდილ, სურვილსა მოეკლა ვისსა;

უნახავსა და ნახულსა სჯობს ყოვლსა სანახავისსა,

ნუ ეჭვ მიჯნურად მათებრსა ნუცა თუ რამინს და ვისსა.

ქალსა შესწბა, გაუკვირდა ავთანდილის გვერდსა ჯდომა,

ფერი ჰკრთა და გაუფიცხა შე და გამო გულმან კრთომა.

მეფე ეტყვის: “შვილო, ჩემგან გაქვს სირცხვილი თუ რა ზომა,

ბრძენთა უთქვამს სიყვარული, ბოლოდ მისი არ-წახდომა”.

“აწ, შვილო, ღმერთმან თქვენ მოგცეს ათას წელ დღეთა გრძელობა,

სვე-სვიანობა, დიდობა, კვლა ჭირთა გარდუხდელობა!

ცამცა ნუ შეგცვლის, მოგხვდების თვით მისებრ შეუცვლელობა!

თქვენის ხელითა მეღირსოს მიწათა შემომყრელობა!”

მართ მეფემან სპათა ბრძანა ავთანდილის თაყვანება:

“ესეაო მეფე თქვენი, ასრე იქმნა ღმრთისა ნება,

დღეს ამას აქვს ტახტი ჩემი, მე - სიბერე ვითა სნება,

ჩემად სწორად ჰმსახურებდით, დაიჭირეთ ჩემი მცნება!”

ლაშქარნი და დიდებულნი დადრკეს, მდაბლად ეთაყვანნეს,

მოახსენეს: “მიწად ვექმნნეთ, ვინცა მიწად მიგვიყვანნეს,

მორჩილ-ქმნილნი დაგვამდიდრნეს, ურჩნი მკვდართა დაგვაგვანნეს,

მტერთა მკლავნი შეაძუნტნეს, გულნი ჩვენნი აგულვანნეს”.

ტარიელცა უთხრა ქებით იმედისა თავსა დება;

ქალსა უთხრა: “შემიყრიხართ, აღარა გწვავს ცეცხლთა დება,

ქმარი შენი ძმაა ჩემი, აგრევე მწადს თქვენი დება,

ორგულთა და შემცილეთა თქვენთა მე ვქმნა გაფლიდება”.

ქორწილი ავთანდილისა და თინათინისა არაბთა მეფისაგან

მას დღე ავთანდილ ხელმწიფედ ზის და ხელმწიფე ზენია,

მასთანა მჯდომსა ტარიელს ჰშვენიან სინაზენია;

ნესტანჯარ ახლავს თინათინს, ვინ მჭვრეტთა ამაზრზენია,

ჰგავს, თუ ცა მოდრკა ქვეყანად, შეყრილან ორნი მზენია.

დაიწყეს მორთმა პურისა ლაშქართა მის მესავსისა,

ზროხა და ცხვარი დაკლული არს უმრავლესი ხავსისა,

შეიქმნა ძღვნობა ძღვენისა, მათისა შესამსგავსისა,

მათ ყოვლთა შუქი ანათობს პირისა მზისა მსგავსისა.

იაგუნდისა ჯამები იყვის, ლალისა ჭიქები,

კვლა უცხო ფერთა ჭურჭელთა სხდის უცხო-უცხო სიქები.

მის ქორწილისა მაქები კაცი ბრძენთაგან იქები,

მჭვრეტელო, გულსა ეტყოდი: “ნუ აეხსნები, იქ ები!”

მუტრიბნი მოდგეს ყოველგნით, ისმოდის ხმა წინწილისა;

შეყრით ძეს გორი ოქროსა და ბადახშისა თლილისა;

მსმელთათვის წყარო ღვინისა ასგან დის, მსგავსი მილისა,

ბინდით ცისკრამდის სმა იყო, გარდახდა ჟამი დილისა.

არა დარჩა უსაბოძვრო არ კოჭლი და არ საპყარი;

მოდიოდა მარგალიტი მოფანტული, მონაყარი;

გაბედითდა წასაღებად ატლასი და ოქრო მყარი.

სამ დღე იყო ინდოთ მეფე ავთანდილის ვით მაყარი.

ხვალისად მეფე არაბთა კვლა პურობს, არ ღაფალია;

ტარიელს უთხრა: “შენი მზე საჭვრეტლად სატურფალია.

მეფე ხარ ყოვლთა მეფეთა და ეგე დედოფალია;

ხამს, ყურსა გვეგდოს საყურად ჩვენ თქვენი ნატერფალია.

“აწ, მეფეო, არ ეგების ჩვენი სხდომა თქვენად სწორად”.

სახელმწიფო საჯდომი და სხვა დაუდგა ტახტი შორად.

ქვემოთ დასხნა ავთანდილ და ცოლი მისი მათად სწორად.

პირველ ძღვენი ტარიასთვის მოიღიან, იდვის გორად.

არაბთა მეფე მასპინძლობს, იქმს ოდენ არიფობასა,

ზოგჯერ მათ ახლავს, ზოგჯერ მათ, არ იხმობს ხელმწიფობასა,

გასცემს და უქებს ყოველი უხვობა-იეფობასა,

ფრიდონ ზის ახლოს ავთანდილს, ჩვეული ვით მეფობასა.

მეფესა ქმრითურთ პატივი ჰქონდა ინდოთა ქალისა,

სიყვარული და ჩუქება, ვით სიძისა და სძალისა;

რომე სძღვნა, არა ეგების თქმა არცა ნაათალისა, -

თვითო სკიპტრა და პორფირი და გვირგვინები თვალისა.

კვლა უძღვნა ძღვენი ორთავე, მსგავსი მათისა ბედისა,

ათასი თვალი, ნაშობი რომანულისა დედისა,

კვლა მარგალიტი ათასი, მართ ვითა კვერცხი ტრედისა,

ათასი ცხენი ტაიჭი, სიდიდით მსგავსი ქედისა.

ფრიდონს უძღვნა ცხრა ტაბაკი მარგალიტი თავ-შედგმული,

ცხრა ტაიჭი, ძვირფასისა უნაგრითა შეკაზმული.

ინდოთ მეფე თაყვანსა სცემს ლაღი, ბრძენი, არ მახმული,

მადლი ჰკადრა ფხიზელურად, თუცა იყო ღვინო-სმული.

რას ვაგრძელებდე? გარდახდეს დღენი ერთისა თვისანი.

თამაშობდიან, არ იყვნეს ყოლა გაყრანი სმისანი.

ტარიელს სძღვნიან უცხონი თვალნი ლალისა ქვისანი,

მათ ყოვლთა მათნი ელვანი ჰფარვენ მართ ვითა მზისანი.

ტარიელ ჰგვანდის ვარდსა და იყვის ფიფქისა მთოველად,

50
{"b":"715418","o":1}